गोलन हाइट्सको यात्रा स्पर्श

फर्केर अलि माथि होटल आरोमामा बिहानीको ब्रेक फाष्टको लागि ओर्लिर्यौ ! गेटमा सुन्दर फूलहरु र लटरम्म फल्ने मुन्ताला पहेला भएर झुन्डिएका थिए ! सबैले घर बाट नै आ आफ्नो स्याण्डविच निकाले अनि होटेलबाट चिया कफी मगाएर स्याण्डविच खायौ ! आधा घण्टाको समय थियो ! ९:३०मा गाडीमा फर्की सक्नु पर्ने मद्रिखको आदेश थियो ! भ्रमणको सबै सेडुल उसले भनेनुसार हुने भएकोले सबैले खाजा खाएर ट्वाइलेट जाने काम सकेर सबै गाडीमा फर्कन हतारिदै थिए ! खाजा खाइ सकेर सबैजना बस मा फर्कियौ ! मद्रिखले आ आफ्नो छेउ छेउको साथी कोहि छुटेको छ कि चेक गरेर भन्नु भन्यो सबै आयु भनेर हामीले भने पछि बस गन्तब्यतिर लम्कियो !
मद्रिखले
अगाडी ड्राइभर नजिक उभिएर महत्वपूर्ण र ऐतिहासिक स्थानको बारेमा बर्णन गर्दै थियो
! दायाँ पट्टि किन्नेरेत निलो रङ्गमा असिम
सुन्दरता शान्त अधीर थियो ! बायाँ पट्टि लस्करै रोपिएको छोकड़ाका बोटहरु लटरम्म
फलेका थिए ! त्यस ठाउँको बीचमा १९०५ देखि १९४६ सम्म तुर्कीको सुल्तानको पालामा
चल्ने Hejaz रेलवे देखाइएको थियो ! इजरायलको स्थापनासँगै आफ्नो भूमि ओगट्ने
क्रममा बमबारी भएपछि रेल चल्न छोडिको थियो । रेल
स्टेशन अहिले पनि सुरक्षित छ
भनेर मद्रिखले हातले इशारा गरिरहेको थियो ! रेल
मार्गको गेट अझै प्रष्टै देखिन्थियो ! बस कहिले यर्देंन नदीको किनारै किनार भएर, कहिले यामुक पहाडको फेदीबाट अगाडी बढइरहयो ! जोर्डन सिरिया र इजरायललाई छोएर बग्ने यामुक नदि इजरायल र जोर्डनको
सिमा छुट्याइएको २०० मिटरको बीचबाट बगिरहेको थियो ! पहाड नै पहाड देखिने यस ठाउमा खोल्सो जस्तो भएर बहने नदीबाट पानीको सतह रामरी देखिदैन थियो ! ड्राइभरले गोलान हाइट उक्लिनु भन्दा पहिले यामुक नदि, हमाद गदेर बारेमा हामीलाई बुझाउन गाडी रोकेकोले तल झर्यौ ! यामुक नदिको मुख मा, Sha'ar HaGolan पर्ने रहेछ । इजरायलले कब्जा गर्नु अघि गोलान हाइट सिरियाको रहेछ ! र पछि १९६७मा योम किपुरको ६ दिनको युदमा उक्त क्षेत्र इजरायलले युद्द गरेर जितेको रहेछ ! दक्षिण र गिलियड पहाड - Hauran, बाशान र गोलन - Yarmuk उत्तरतिर फाँटमा बीच एक प्राकृतिक सीमा रेखा खिचिएको देखिन्थ्यो । १० मिनेट जति त्यहाँ बस रोकिएर फेरी अगाडी बढ्यो ! नौबिसेको उकालो जस्तै
उकालोमा नागबेली बाटो हुदै बस अगाडी बढ्यो ! झ्यालबाट तल हेर्दा आतेस लाग्ने
थियो ! नागबेली बाटो कालोपत्र भएकोले देखिन्थियो भने अन्य भाग मरुभूमि थियो ! कुनै पनि बोट बिरुवा नभएको यस पहाडको
टुप्पो टुप्पोबाट बाटो छिचोलिएको थियो ! ट्रक र केहि भ्यानहरु आवत जावत गरिरहेका थिए ! अलि माथि पुगे

पछी रुख
बिरुवाहरु पनि देखियो ! त्यहाँ एलि कोहेंको शालिक पनि बनाएको रहेछ ! महादेवको तिन नेत्र भने झैँ उसको चारै तिर दुइ दुइ
आखा गरेर ४ जोर आँखा थिए जताबाट हेरे पनि आफुलाई हेरेको जस्तो लाग्ने आँखाहरु थिए
! उनी सिरियाली आर्मीको चिफ थिए तर इजरायलको लागि सी आइडीका काम गर्ने रहेछन !
उसले एक पल्ट हिडेका बाटोमा कहाँ के छ भन्ने कुरा सबै थाहा हुन्थियो रे ! उनको
दिमाग नै क्यामारा जस्तै थियो रे ! इजरायलको योम
किपुर युद्ध
को समयमा 1,400 सिरियाली ट्यांकलाई आपत्तिजनक बनाएर धपाउन इजरायलको 177 ट्यांक
सक्षम भएको थियो ।
चौधसय ट्यांकलाई एक सय
सतहत्तर ट्यांकले जित हासिल गर्नु चानचुने कुरा थिएन ! एलि कोहेंकनको इन्फर्मेसन र सिरियाली सेनाले गर्ने योजनाको
बारेमा थाहा पाएर नै १९६७ को योम किपुरमा भएको ६ दिने युद्दमा इजरायलले चाँडै
कुशलताको साथ गोलन हाइट्समाथि विजय हासिल गर्न सकेको थियो । एलि कोहेंन १९२८ मा इजिप्ट,( मिश्र)मा जन्मेका
थिए ! पछि कामको सिलसिलामा अलेक्जेंड्रियाबाट एप्पोलो,सिरिया गएका
थिए ! उनका आमा
बुबा भाइ र साथीहरु भने इजरायलमा थिए
! उनी आफ्ना आफन्तलाई भेट्न इजरायल
आइरहन्थे ! इजरायलमा जादा जासुसी प्रशिक्षण भैरहेको बेला उनले पनि त्यस
प्रशिक्षणमा सरिक भए । संसारबाट लखेटिएका यहुदीहरूलाई सहयोग गर्ने मनोसाया
बोके ! एलीले मिश्र यहूदी र Zionist गतिविधिहरु समन्वय गर्न अठोट लिएर मिश्र फर्के । मिश्र र इजरायल बीच सन् 1956 मा झगडा भयो त्यसपछि अलेक्जेन्ड्रियाका शेष यहूदीहरू
निकालिदिए, र कोहेन अन्ततः इस्राएलका मा आफ्नो
घर बनाए। सन् 1959
मा उनले एक इराकी यहूदी, Nadia Majald विवाह, र तिनीहरू सँगै
तीन छोराछोरी थिए। उनी सिरियाको
आर्मी जनरल थिए ! तर उनले आफ्नो परिचय भने एजिसियन बताउथे ! सिरियामा नै काम गर्थे
तर इजरायलको लागि जासुस थिए ! उनले बिभिन्न माध्यमबाट सिरियाको योजनाहरु इजरायल
पास गरि रहन्थे ! १९५५—१९६२ तिर
संचारमा निकै बिकाश गरेका थिए ! सिरियाले
रसियाबाट अनेक प्रविधि भित्र्याएको थियो ! एलि कोहेंको बोशले कोहेन इजरायलसंगको जासुसीको
सुइँको पाएर उनी माथि निगरानी राखियो ! उसले थाहा नपाउने गरि एलि कोहेंको शरीरमा तार जडान गरेका थिए ! उनले इजरायललाई जानकारी
दिइ रहेको बेला पक्रिए ! त्यस पछि उनलाई मृत्यु दण्डको घोषणा गरे ! उनले
मर्नु अघि आफ्नो श्रीमतीलाई एक पत्र लेखेका थिए ! मेरी प्यारी मैले आजसम्म नै
बाँच्ने दिन लिएर आएको रहेछु !मेरो शोकमा
आँशु नबगाउनु, राम्रो आमा बन्नु,छोराहरुलाई माया गर्ने राम्रो केटा खोजेर बिहे
गर्नु, यही पत्रबाट मेरो अन्तिम चुम्बनहरु
पठाएको छु ! तिमी सधै खुशी हुनु, म जहाँ रहे पनि तिम्रो भलो र राम्रो सोच्ने छु ! "...I
am begging you my dear Nadia not to spend your time in weeping about some thing
already passed. Concentrate on yourself, looking forward for a better
future!" मद्रिखले एलि
कोहेंनको बारेमा बताउदा सबैको आँखा रसाएका थिए ! देश भक्तका मिसाल कायाम गर्ने इजरायलीहरुको
एक उदाहरण थिए उनी ! सबैले श्रद्दाले उनको नाम उच्चारण गर्थे ! गोलान हाइटको ठाउँ
ठाउँमा उनको बिशेष क्रियाकलापको सम्झना स्वरूप पार्क, शालिक बनाएको रहेछ ! उनको
शालिक हेरेर हामी अगाडी बढ्यौ ! ११५० बर्ग मिलमा फैलिएको गोलान हाइट्समा अहिले लगभग ३३ समुदायमामा विभाजित रहेछ !
१४,०० यहूदी बासिन्दाहरु
(27 kibbutzim र 5 moshavim, )यहाँ
बिभिन्न
समुदायको साम्प्रदायिक
बसोवासको र Katzrin शहर पनि रहेछ
! बाटोको छेउ छाउ रोपिएका नरिवलका
बोटहरु पर देखिने झुम्म परेको बस्ती, किबुच, बाटोको
दुवैतिर अंगुर,र चेरीका खेतिहरु, ठाउँ ठाउँमा सुन्तला स्याउ,
अनार का पहेला र राता दानाहरु झुन्डिरहेका थिए ! गोलन हाइट्समा जैविक दाखबारी
प्रसिद्द पनि रहेछ !भनेर मद्रिखले हातले इशारा गरिरहेको थियो ! रेल
मार्गको गेट अझै प्रष्टै देखिन्थियो ! बस कहिले यर्देंन नदीको किनारै किनार भएर, कहिले यामुक पहाडको फेदीबाट अगाडी बढइरहयो ! जोर्डन सिरिया र इजरायललाई छोएर बग्ने यामुक नदि इजरायल र जोर्डनको
सिमा छुट्याइएको २०० मिटरको बीचबाट बगिरहेको थियो ! पहाड नै पहाड देखिने यस ठाउमा खोल्सो जस्तो भएर बहने नदीबाट पानीको सतह रामरी देखिदैन थियो ! ड्राइभरले गोलान हाइट उक्लिनु भन्दा पहिले यामुक नदि, हमाद गदेर बारेमा हामीलाई बुझाउन गाडी रोकेकोले तल झर्यौ ! यामुक नदिको मुख मा, Sha'ar HaGolan पर्ने रहेछ । इजरायलले कब्जा गर्नु अघि गोलान हाइट सिरियाको रहेछ ! र पछि १९६७मा योम किपुरको ६ दिनको युदमा उक्त क्षेत्र इजरायलले युद्द गरेर जितेको रहेछ ! दक्षिण र गिलियड पहाड - Hauran, बाशान र गोलन - Yarmuk उत्तरतिर फाँटमा बीच एक प्राकृतिक सीमा रेखा खिचिएको देखिन्थ्यो । १० मिनेट जति त्यहाँ बस रोकिएर फेरी अगाडी बढ्यो ! नौबिसेको उकालो जस्तै




![]() |
बस Katzrin शहरतिर अगाडि बढ्यो ! यो शहर गोलनको उचाइमा रहेको प्रशासनिक र व्यापारिक केन्द्र हो रहेछ । मानिसहरु र यातायात साधनको भीडभाड आवत जावत निकै देखिन्थियो ! Katzrin को बाहिरी भागमा एक पुरातात्त्विक साइट पनि रहेछ । त्यसलाई बसबाट नै हेरेर अगाडि बढ्यौ ! बस इजरायलले युद्द जित्नु अगाडिको सिरियाली आर्मी हेड क्वाटरमा रोकियो ! जहाँ पुरातात्त्विक अवशेषहरु थिए ! घर जस्ताको तस्तै
थियो तर निकै पुरानो र जीर्ण भैसकेको थियो ! इजरायलीहरु हामीले युद्द गरेर जितेको भनेर गर्वले छाति फुलाई रहेका थिए ! एलि कोहेनले कसरी इजरायली डिफेन्स फोर्षलाई सघाएका थिए ! भन्ने बारेमा बयान गरे ! सबैले आजको गाइड सधै भन्दा धेरै राम्रो विश्लेषक भएको भनेर भ्रमण सफल भयो भन्दै खुशी हुदै थिए ! आफूले त्यस ठाउँको युद्दमा ट्यांकर ल्याउन सघाउने इच्खाक पनि आफुले देशलाई दिएको योगदानमा मुसुमुसु मुस्कुराई रहेका थिए ! हामी त्यस ठाउँको अवलोकन पछि सबै बसमा बस्यौ ! अधिकांश ६५ बर्ष माथिका भएकाले इजरायल र उनीहरु उही एजका थिए ! कुनै कुनै बूढा बूढी तुर्कीको पालाका समेत थिए जप नब्बे बर्ष काटीसकेका थिए ! उनीहरु आफ्नो जीवनका रिटायर लाइफ देखेर आफ्नै बुढ्यौली सम्झिए ! आफ्ना साथीभाइसँग घुमफिर, हाँसो ठट्टा आफ्ना अतितका तिता मिठा पलहरु, आफ्ना छोरा नातिका बारेमा कुरा गर्न एक अर्कासंग मस्त थिए ! उनीहरुको गतिबिधि अनि नयाँ नयाँ ठाउँका अनेकन तस्वीरहरु कति क्यामराभरि मनभरी संग्रहित गरेर बसमा बसे ! अस्ताउन लागेको सुर्य सिम्रिक रंगको गोधुली साँझमा बस एकनाशले ९९ नम्बरको रोडबाट गुडिरहेको थियो !! पर्यटक मध्येको एक उठेर मद्रिख (टुरिष्ट गाइड) र ड्राइभरलाई धन्यवाद दिए ! सबैले ताली बजाए ! घुमफिर गरेर फर्किएकोले सबैको अनुहारमा आभा फैलिएको थियो ! आउदै गरेको योम किपुरको शुभकामना व्यक्त गर्दै सबै खोर्फ़ कर्मेलमा ओर्लियौ ! आ आफ्नो गन्तब्यको बसमा घरतिर लाग्यौ !
"गोलान हाईट्स यात्रा स्पर्श" शीर्षकले नै सम्मोहित गर्दछ । यात्रा उकाली, ओराली, चौतारी र भंज्यांगको सेरोफेरो घुम्दा भूगोल र प्रकृतिको मात्रै वर्णनमा सीमित छैन भावनाको तरंगमा ईतिहास भेटिन्छ । यात्रामा नेपाल भेट्दा राष्ट्रभक्ति सेकेलमा साटिन्दैन रहेछ र मन छुन्छ ।
ReplyDeleteकेही केही शब्दको चयन र वाक्य गठनको व्याकरणले ढुंगा नलगाउने हो भने यात्रा वर्णन पढ्दा लाग्छ कुनै कुशल कलमजीविको कलम हो ।
लेखिकाको पेशा र कर्मलाई मध्यनजर गर्ने हो भने यो नियात्रा उत्कृष्ट छ ।